Spanje

Met de boot over zonder problemen. Wèl weer door de scan en een douanemeneer die hééél voorzichtig in de badkamer, het toilet  en onder het matras kwam kijken. De plek waar iemand zich kon verstoppen ( de garage?) werd overgeslagen 🤣🤣.

Op de boot afscheid genomen van de reisgezellen, iedereen ging een andere kant op, we zien elkaar weer  bij de reünie ergens in Nederland. Zal best wel een beetje wennen wezen, met name die stronteigenwijze teckel Merlot 🐶.🤪

Samen met Andre en Majda hebben we geprobeerd een plekje te vinden in Gibraltar maar dat was vol, moet je ook niet proberen op een nationale feestdag 😳.

Via via een plek geregeld voor de nacht,  niet veel soeps maar wel een perfect Thais restaurant in de onmiddellijke omgeving. Dat was wel heel lekker 🍲

Terug in Moulay Bousselham

Via de tolweg rechtstreeks naar Moulay. Bij aankomst niet direct naar de camping maar besloten naar de boulevard te rijden en nog even de soukh in te gaan.

Vieze zooi, dus daar waren we zo weer uit.

Nog even staan kijken naar de gaswagen die een aparte manier van laden heeft, te weten: we gooien de gasflessen erop 🤪

Dan maar iets te eten zoeken en..oh...wat had de restauranthouder lekkere visjes....terwijl we zaten te wachten kreeg een Marokkaans echtpaar een bijzondere vistajine die zo groot en uitgebreid was en zo lekker rook dat we eigenlijk al spijt hadden van onze keuze. Halverwege riep de man de ober en bood ons een stuk vis aan om "te proeven van de echte Marokkaanse keuken".

en dat was wel heel lekker...

Tot slot werd teckel Merlot ook nog voorzien van een lekker stuk vis en werd het opeens duidelijk hoe de zwerfhonden in de buurt en zo weldoorvoed uitzien

Mohammedia

Het einde komt in zicht, dus stranden we in een dorpje halverwege "aan zee". Het enige wat je van dit dorp kunt zeggen is dat het absoluut niet toeristisch is en eigenlijk was dat een verademing.

De groenteboer en de visboer kwamen tot op de camping, de karretjes zagen er niet uit maar de producten waren eerste klas! Afdingen op eerste levensbehoefte is "not done" en afdingen op souvenirs hoef je al helemaal niet te proberen. Ze kijken je aan alsof je gek geworden bent. Ze hanteren hier goede prijzen, zeggen ze. En dat is helemaal waar 👍. De reisgenoten hebben nog even goed ingeslagen en ik ben een  schitterende handtas rijker geworden voor, vergeleken in Nederland  bijna niets. En staat Derk de jas niet goed?🤣🤣

Morgen terug naar de startplaats in Marokko voor de laatste twee dagen...😥

El Fna

Om het af te leren  de laatste dag in Marrakech. Met het taxibusje (nu wel aanwezig) werden we met doodsverachting door de chauffeur naar het El Fnaplein geraced.

Daar voor een paar uur losgelaten en op eigen gelegenheid de soukh onveilig gemaakt. Veel bloesjes gekocht 🤪, (uiterst comfortabel), geo ca hes gevonden, langs het hotel van Willem gelopen  en vooral lekker gegeten. 

Koken à la Marocain

Vandaag op kookles bij een aantal glimlachende  Marokkaanse kookdragonders die je strak bij de les hielden zodat je niet in staat was te kijken wat je collegae aan de andere tafel aan het fabrieken waren.

Ik kan nu zeggen dat ik een expert geworden ben in aubergines. Nadat ik een salade gegeten had met aubergines, was mijn interesse gewekt. Voorheen vond ik het maar een raar paars ding, uitsluitend bestemd voor ratatouille. Ik kan zeggen dat ik nu expert ben in aubergines, al was het resultaat compleet anders dan ik het mij had voorgesteld had. 🥴 Niet zo raar,  het was een compleet ander recept  genaamd Zalouka 🤪.

We werden 's ochtends hardhollend de soukh in gestuurd met een tas, een portemonnee en een boodschappenlijstje om inkopen te doen.  

Onderwijl kregen we nog een  college over specerijen,

over een man die zo  bekend was dat de volledige crew van Njam (aangevuld met Gordon Ramsey) bij hem in de leer gegaan was,

een 40 tal schapen die tegelijk geroosterd worden in een oven onder de grond en een bakker waar je je deeg heenbrengt om te laten bakken.

Totaal hebben we met 12 man 3,5 uur staan koken

Een Marokkaanse vrouw doet dit iedere dag in haar eentje. Nu hebben wij natuurlijk wel wat andere hulpmiddelen  zoals een dunschiller, mixer en een goed werkend gasfornuis met oven maar je moet wel vreselijk veel van je man houden...🤪

Daarna braaf alles opgegeten en terug over het El Fna plein naar het natuurlijk niet aanwezige taxibusje. Nog even een handgemeen gehad met andere Nederlanders voor wie het busje was dat wèl kwam. (Wat we verloren hebben 🥴🥴) . Uiteindelijk doodmoe en afgemat teruggekeerd en linea recta mijn bedje in. Achteraf bleek dat ik niet de enige was.

Yves St. Laurent en het Bahiapaleis

Iedereen die dacht dat YSL een Fransman was.....jammer dan. Hij was een echte Berber  geboren in het zuiden van Marokko. Hij is naar Parijs getrokken, heeft samen gewerkt met Coco Chanel  maar is uiteindelijk met zijn vriend  Bergé naar Marrakech teruggekeerd.

In een villa in een weelderige "tuin",  de Marjelletuin

hebben zij de rest van hun leven doorgebracht.

Na zijn dood is zijn as verstrooid in deze tuin en is er een gedenkteken voor hem en zijn vriend geplaatst.

De volgende stop was het Bahiapaleis, een paleis dat gebouwd is door ministers

Ahmed bin Musa, bijgenaamd “Ba Hammad”,  om zijn vrouw Prinses Bahia te eren.

Het was schuifelen vanwege de mensenmassa, maar we hebben een goede indruk van de omgeving waar de 1e tot en met de 12e vrouw van de minister verbleven 🤣🤣

Daarna nog even het grote plein van Marrakech bezocht en moeizaam maar uiteindelijk succesvol  onderhandeld over een decorstuk voor het huis....🤗 (en ook nog even een Europese stukkie biefstuk soldaat gemaakt 🥩)

Op weg naar Marrakech

Het eerste deel een binnendoorweggetje, het tweede deel over de de Marokkaanse snelweg de N10. Kunnen we kort over zijn. Het binnendoorweggetje was leuk, snel en wat nogal belangrijk is: geasfalteerd!🤪.

De N10 daarentegen werd compleet op de schop genomen. Stukken rots opgeblazen, stukken zonder asfalt, opstoppingen etc. De tentjes van de dames coöperatie die 6 jaar geleden langs de kant van de weg hun Arganprodukten aanboden waren grotendeels verdwenen door de mateloze uitbreidungsdrift van de keten wegenbouwers. Gelukkig konden we nog één vinden en de dames verzekerden me dat ze nog "up and running" waren, zelfstandig en zonder inmenging van de heren Marokkanen 👍

Marrakech bereikt en de avond samen met Joyce afgesloten met een lekkere tajine en een overheerlijk flesje Marokkaanse wijn 🍷

Als uitsmijter van vandaag: 🎵🎶 Berbermuziek 🎵🎶

Na het beklimmen van de Kasbah zijn we gaan eten in het campingrestaurant. Een kiptajine voor allen,  met als uitsmijter MUZIEK 🎶

 "let's swing"..

Ait-Ben-Haddou

Wat een simpele reisdag moest worden veranderde in een kijkje bij een ècht meer waar een vervallen ruïne stond,

een bezoek aan een Carrefoursupermarkt (met drankvoorraad 🤪🤪). Alle Marokko-gangers van deze lichting zag je blij in de schappen kijken om te zien wat ze nodig hadden om een keertje te koken zonder de beperkingen van de woestijn.🤣

Verderop zag ik ze opeens...de Marokkaanse vazen die ik mijzelf beloofd had als lampenvoet. Dus vol op de rem en onderhandelen maar weer...

Eigenlijk moet je je schamen als je de prijzen ziet waarvoor ze uiteindelijk van eigenaar verwisselen.

Een paar kilometer eindigden we in Ait Benhaddou, het dorpje waar de Kasbah staat waar films zoals de "Games of Thrones", "Jewel of the Nile" en "the Bible" opgenomen zijn. We kregen een rondleiding die begon in het ouderlijk huis van de gids die ons aan zijn moeder voorstelde,

die ons voorzag van thee (Berber whisky) en gebakken  brood.  Toen de drooggevallen rivier overgestoken op naar de Kasbah.

Daarna het klimwerk in de door UNESCO gerestaureerde Kasbah.

Mooi gebouw, maar in "the Castle" in Goulmima woonden nog echt mensen, was vol in bedrijf en dat maakte het  bezoek toch aantrekkelijker.

Skoura

Gisteren met maagpijn en wat hangerig lekker in de camper gebleven en me onttrokken aan het bezoek aan de Dadeskloof. Derk weg, iedereen weg, dus lekker in mijn uppie. 

's Avonds was de maagpijn  over en zijn we lekker uit eten geweest in een 4☆ hotel dat op loopafstand stond. Heerlijk gegeten met Derk en Joyce. Je merkt dat je weer wat in de bewoonde wereld komt. Het eten is wat verfijnder, het hotel zag er prima uit en er waren andere mensen dan alleen de plaatselijke bevolking. In dit geval waren dat wel aparte; een hele buslading vol met waarschijnlijk Koreanen, die zich onderscheidden door te eten met hun petten en hoeden op 😳😳.

Vandaag via het rozendorp El Kelaâ M'Gouna, waar we wat rozentonic en rozen crème gekocht hebben (na de barre woestijn had mijn huidje dit natuurlijk hard nodig) naar Skoura gereden waar we een rondleiding kregen in de beroemdste Kasbah van Marokko.

Deze Kasbah Amridil stond ook afgebeeld op het oude Marokkaanse geld (van vóór Koning Hassan V) en meerdere films zoals Babel en Hannah zijn hier opgenomen.

Boumaine de Dades

De alternatieve route, adembenemend, schitterend, van vervallen dorpjes

 tot semi moderne steden, smalle rotsweggetjes waar zo af en toe water over heen loopt,

irrigatiewerken die door de dorpen gebruikt worden om in hun levensonderhoud te voorzien. Om iedere hoek is weer een ander prachtig vergezicht, kale rotsvlaktes,

nomadenwoningen in de rotsen, geiten, ezels die op het dak slapen van een bestelwagentje....Kortom teveel om op te noemen. Jammergenoeg staan de meeste foto's op het fototoestel en slechts een paar op mijn telefoontoestel. 🤪

Wel een foto van het restaurantje dat we vonden langs de kant van de weg en waar we heerlijk geluncht hebben

Merzouga - Goulmima

129 km gereden naar Goulmima. Weinig over te vertellen, even gestopt op een markt waar ik mijn slag geslagen heb in de heerlijk geurende specerijen.

Ook over de camping weinig bijzonders. Slechte douches  geen warm water en vieze wasmachines, kortom heel Marokkaans van vóór Koning Hassan V. 🤪

Het was dat we in gesprek kwamen met Nederlanders die er al stonden, die  vertelden  dat ze voor de middag een gids gehuurd hadden en als we toevallig mee wilden.... Omdat je toch ìets moest doen en je je niet de hele middag wilde gaan zitten ergeren zijn we mee gegaan. 

Die gids bleek een afgestudeerd historicus en heeft ons een geweldige middag bezorgd. Het was een cadeautje 😉😉 Hij nam ons via een palmentuin met beplanting zoals tuinbonen en graan

mee naar wat wij een Kashba zouden noemen  maar wat zij een Kash (vrij  vertaald, een Castle)

noemen. Hij was er zelf in geboren en kon ons daardoor toelaten tot een woning waar een Berberfamilie woont, met de geitjes op de bovenverdieping 🤪🤪

We hebben een schooltje gezien,  een winkeltje,

wassende dames en vooral hoe de stenen van de Kash gemaakt werden.

Daar binnen in de gangen is het een drukte van belang. 30.000m², herbergt zo'n 350 mensen, twee religies; de Islam en het Joodse geloof, die  vreedzaam samenleven. De Kash heeft te lijden gehad van het overvloedige slechte weer en sommige woningen stonden op insorten.  Verleden jaar heeft UNESCO geld ter beschikking gesteld om de Kash weer op te bouwen, nu deels met steen overdekt met lei. Kortom, een geweldige middag!

Opnieuw een dagje 4x4 afgesloten door een dromedaris 🤪🤪🤪

Een rondrit door het niets, afgewisseld met 2x theedrinken bij een berberstam die verdraaid goed wist hoe zij de toeristen moesten lokken, een berberpizza gegeten (erg lekker) en een dansfestijn....

De dag afgesloten met een dromedaristocht naar de hoogste zandheuvel vanaf waar wij de zon "in de zee hebben zien zakken", achter de dichtstbijzijnde bergrug

En overal die sieradenverkopers die uit het niets opduiken 🤪

Merzouga

Nog even wezen kijken waar we Puck achterlaten en tot onze verbijstering geconstateerd dat het graf bezaaid was met steentjes waarop de namen stonden van onze medereizigers en hun honden. Dat voelde wel heel lief. Peter, een medereiziger,  heeft nog een hele mooie foto gemaakt. Toen was het vertrek, we laten hem achter in Marokko 😥!

Een reis naar de zandheuvels van Marokko.  Om daar te komen moet je uren door het eindeloze "niks". Na een aantal uren  had ik het wel gezien. Been there, seen that....🤪

Even stoppen voor een kop koffie en tegelijkertijd een geo-cache gezocht door Derk en Joyce, zie ik opeens een mannetje als een razende door het "niks" op ons af fietsen met een koffertje achterop. Hij stopt en opent zijn koffertje....vol met fossielen en Berbersieraden. Ik heb hem aan zijn verstand proberen te peuteren dat ik absoluut niets wilde kopen. Joyce werd weer het "slachtoffer". Òf ze heeft een grote familie die ze van sieraden gaat voorzien òf ze gaat een winkeltje beginnen 🤣🤣. Als afscheid gaf ik de man een paar lollies en wat pennen voor zijn kinderen.(daar is dringend behoefte aan hier!). Hij was geroerd en als dank kreeg ik van hem een gevlochten leren armbandje van kamelenleer en zei "dit is goed voor je, goed voor alles. Hier ga je weer van lachen"

Aangekomen bij de grootste zandduinen van Marokko en genoten van de zonsondergang 🌞